ભારતમાં કોલસાની કટોકટી : 30 ટકા જેટલા થર્મલ પ્લાન્ટ્સ પાસે 10 ટકાથી પણ ઓછો કોલસાનો જથ્થો !
ભારતમાં અનેક મોટા થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ કોલસાની કટોકટીનો સામનો કરી રહ્યા છે. સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી ઓથોરિટી (સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી ક્રાઇસિસ)ના તાજેતરના અહેવાલ અનુસાર, 19 એપ્રિલ 2022 સુધીમાં ભારતના લગભગ 30% થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સમાં 10% અથવા તેનાથી ઓછો કોલસાનો સ્ટોક બાકી હતો. આ કારણે દેશના ઘણા ભાગોમાં માંગ વધવાના કારણે વિજળીના પુરવઠા પર ખરાબ અસર પડી રહી છે. દેશમાં કોલસાની કટોકટી મોટી બની રહી છે. વીજળીની માંગ વધી રહી છે પરંતુ કોલસાની અછતના કારણે વીજળીના ઉત્પાદનમાં પણ અવરોધ આવી રહ્યો છે.
સેન્ટ્રલ ઇલેક્ટ્રિસિટી ઓથોરિટીના તાજેતરના દૈનિક કોલસા સ્ટોક રિપોર્ટ અનુસાર, 19 એપ્રિલ, 2022 ના રોજ દેશના 164 મોટા થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સમાંથી 27 થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સ પાસે જરૂરી કોલસાનો જથ્થો માત્ર 0% થી 5% જ હતો જ્યારે 21 થર્મલ પાવર પ્લાન્ટ્સ પાસે કોલસાનો સ્ટોક બાકી હતો જેમાં સામાન્ય સ્ટોકનો 6% થી 10% હિસ્સો બાકી હતો.
ટૂંકમાં કોલસાની કટોકટી વધી રહી છે, અને તે જ રીતે તેની સાથે વ્યવહાર કરવાનો પડકાર પણ છે. કોલસાનું સંકટ એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે દેશમાં વધતી ગરમી અને આર્થિક પ્રવૃત્તિમાં ઝડપથી વધારાને કારણે વીજળીની માંગ પણ વધી રહી છે. કોલસા મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર કોલસાની આયાતમાં ઘટાડો કોલસાના સંકટ પાછળનું સૌથી મોટું કારણ છે.
કોલસા મંત્રાલયના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, દેશમાં કોલસાની કુલ જરૂરિયાતના 20 ટકાથી થોડો વધારે હિસ્સો ઓસ્ટ્રેલિયા અને અન્ય દેશોમાંથી આયાત દ્વારા પૂરો કરવામાં આવે છે. તાજેતરના મહિનાઓમાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કોલસો ઘણો મોંઘો થયો છે, જેના કારણે કોલસાના આયાતકારોએ આયાત ઘટાડી છે. જોકે, તાજેતરના ભૂતકાળમાં કોલ ઇન્ડિયા અને તેની સબ્સિડિયરી કંપનીઓએ કોલસાનું ઉત્પાદન વધાર્યું છે.
