સેટેલાઇટ સંદેશાવ્યવહાર સેવાના પ્રસાર માટે સરકાર તમામ પ્રકારની સરકારી અને ખાનગી કંપનીઓને લાઇસન્સ આપવાની તૈયારી કરી રહી છે. તે જ સમયે, રેલ્વે અને રાજ્ય પરિવહનની જેમ અન્ય સરકારી એજન્સીઓ પોતાનું કેપ્ટિવ સેટેલાઇટ આધારિત સંચાર કેન્દ્ર સ્થાપિત કરી શકશે. સેટેલાઇટ કમ્યુનિકેશન સર્વિસના પ્રસારથી આ ક્ષેત્રમાં રોકાણમાં પણ વધારો થશે, કારણ કે ઘણા સ્ટાર્ટ-અપ તેમના પોતાના નાના સેટેલાઇટ દ્વારા કંપનીઓને સંચાર સેવાઓ પ્રદાન કરી શકશે. આ મોડેલ અમેરિકા અને યુરોપના ઘણા દેશોમાં ખૂબ અસરકારક સાબિત થઈ રહ્યું છે. દૂરસંચાર વિભાગ આ સેવા ભારતમાં પણ ફેલાવવા માંગે છે. વિભાગના કહેવા પર આ સેવા માટે લાઇસન્સ આપવા માટે ભારતીય ટેલિકોમ રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી (ટ્રાઇ) એ આ માટેનો ડ્રાફ્ટ જારી કર્યો છે.હાલમાં ઉપગ્રહ સંચાર સેવા મર્યાદિત સ્વરૂપે ચલાવવામાં આવી રહી છે. સરકાર તેનું વેપારીકરણ ઇચ્છે છે. ટ્રાઇના જણાવ્યા અનુસાર સેટેલાઇટ સંદેશાવ્યવહારનો ફાયદો એ થશે કે દૂરના વિસ્તારોમાં મોબાઇલ ફોન અને ઇન્ટરનેટ સંબંધિત અન્ય વસ્તુઓ પહોંચાડી શકાશે. આજે પણ દેશમાં સેંકડો એવા ગામો છે જ્યાં સંદેશાવ્યવહાર સેવા ઉપલબ્ધ નથી. તેનાથી દેશમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરે સંદેશાવ્યવહારના માળખાના વિકાસ તરફ દોરી જશે.
ટ્રાઇના જણાવ્યા અનુસાર સેટેલાઇટ કમ્યુનિકેશન સર્વિસીઝના વેપારીકરણથી મુખ્યત્વે સપ્લાય ચેન મેનેજમેન્ટ, સ્માર્ટ ગ્રીડ, રેલ્વે, ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ, આંતરિક સુરક્ષા, મત્સ્યોદ્યોગ, આરોગ્ય સેવા જેવા ક્ષેત્રોને લાભ થશે. ટ્રાઇના પ્રસ્તાવ મુજબ સ્ટેટ ટ્રાન્સપોર્ટ ઓથોરિટી, ભારતીય રેલ્વે અને મોટી સંખ્યામાં વાહનો ધરાવતી અન્ય કંપનીઓ કેપ્ટિવ નેટવર્ક સ્થાપિત કરવા માટે એક અલગ લાઇસન્સ મેળવી શકશે. સેટેલાઇટ કમ્યુનિકેશન સર્વિસ દ્વારા રેલ્વે ટ્રેનની તમામ ગતિવિધિ, ટ્રેનની સલામતી અને અન્ય વસ્તુઓ એક જગ્યાએથી નિયંત્રિત કરી શકશે. ટ્રાઇના જણાવ્યા અનુસાર ગ્લોબલ મોબાઇલ પર્સનલ કમ્યુનિકેશન બાય સેટેલાઇટ (જીએમપીસીએસ) સેવા દ્વારા, લાઇસન્સધારક તેના વિસ્તારમાં સેટેલાઇટ ફોન સેવા ચલાવી શકે છે. લાઇસન્સ મેળવવા પર, ઓપરેટર તેના ક્ષેત્રમાં તમામ પ્રકારની ઇન્ટરનેટ સેવા અને કૉલિંગ કરવા માટે વૉઇસ સેવાઓ પ્રદાન કરી શકશે. જીએમપીસીએસ માટે લાઇસન્સ ધારક ભારતમાં પોતાનું સ્ટેશન સ્થાપિત કરવું પડશે. ટ્રાઇના જણાવ્યા મુજબ, આજકાલ ઘણી સ્ટાર્ટ-અપ કંપનીઓ 1.3 કિલોગ્રામ સેટેલાઇટ દ્વારા સેટેલાઇટ કમ્યુનિકેશન સેવાઓ પ્રદાન કરી શકે છે. તેમની કિંમત પણ 10 લાખ ડોલર એટલે કે સાત કરોડ રૂપિયાથી થોડી વધારે છે. ટ્રાઇ માને છે કે આવનારા સમયમાં આ પ્રકારનું વલણ વધશે. યુએસએ, યુકે, ફ્રાન્સ, કેનેડા જેવા દેશોમાં સેટેલાઇટ આધારિત સંદેશાવ્યવહાર સેવા ખૂબ જ સફળ સાબિત થઈ રહી છે અને તેનું વલણ પણ ઝડપથી વધી રહ્યું છે.
![Chakravatnews](https://www.chakravatnews.co.in/wp-content/uploads/2022/03/MY-CH-3-300x300.jpg)
![Chakravatnews](https://www.chakravatnews.co.in/wp-content/uploads/2022/03/SAVE_20220314_222815-300x234.jpg)